Το Λατομείο Μυλόπετρας των Πετρωτών

 Το Λατομείο Μυλόπετρας των Πετρωτών Ροδόπης είναι ένα γεωλογικό μνημείο σπάνιας ομορφιάς που παραμένει αναξιοποίητο.

Τα νεολιθικά χρόνια γίνονταν εξορύξεις για την κατασκευή πέτρινων εργαλείων. Τα εργαλεία που βρέθηκαν στην περιοχή έχουν ηλικία χιλιάδων ετών. Φυσικά[ποτέ καμιά κυβέρνηση δεν ανέδειξε τον εθνικό μας πλούτο] το νεολιθικό λατομείο δεν έχει αξιοποιηθεί τουριστικά, αν και  είναι ένα από τα σημαντικότερα σημεία της περιοχής.

 Υπήρχε παλιά λατομείο εκμετάλλευσης μυλόπετρας. Η δραστηριότητα του λατομείου σταμάτησε στα προπολεμικά χρόνια. Στην περιοχή βρίσκεται επίσης δάσος μαύρης πεύκης

Σε υψόμετρο 110 μ. περίπου, βρίσκονται τα λατομεία μυλόπετρας με λαξευμένες μυλόπετρες. Υπάρχουν και υπόγειες αίθουσες εκμετάλλευσης – λάξευσης αλλά είναι επικίνδυνες για επίσκεψη. Η ανάβαση και προσέγγιση είναι δύσκολη.

Μπορούμε να κάνουμε μια επίσκεψη στο Μουσείο της πέτρας στο κέντρο του χωριού ,και στα 10 χιλιόμετρα  θα δούμε τον παλιό Ανεμόμυλο της περιοχής όπου πλέον λειτουργεί ως Πολιτιστικό κέντρο

Στη συνέχεια στην περιοχή των Μαντενιών θα δούμε πως γινόταν η εξόρυξη των πετρωμάτων.

“Πετρωτά”. Τα Πετρωτά βρίσκονται πάνω στον εθνικό δρόμο που συνδέει τον Πεντάλοφο με το Ορμένιο. Το όνομα του χωριού οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει πολλή πέτρα στην περιοχή, την οποία οι κάτοικοι επεξεργάζονταν και κατασκεύαζαν μυλόπετρες, γούρνες, πέτρινα γουδιά κά.

 Τα παλιά σπίτια του χωριού ήταν διώροφα, με πέτρινο ισόγειο και ξύλινα μπαλκόνια. Αν και παλαιότερα τα Πετρωτά ήταν κεφαλοχώρι και είχε πάνω από 3.000 κατοίκους σήμερα έχει γύρω στους 300. Στο χωριό Πετρωτά, ακόμη και σήμερα παραμένουν οι μνήμες των μεγάλων μαστόρων της πέτρας. Σύμφωνα με την παράδοση εγκαταστάθηκαν στο χωριό στις αρχές του 16ου αιώνα, για να κτίσουν τη μεγάλη γέφυρα επάνω στον ποταμό Έβρο, στο ύψος του σημερινού Σβίλενγκραντ στη Βουλγαρία («Mustafa Pasha Koprusu») και διάλεξαν να μείνουν στην περιοχή για τη θέση και τα άφθονα υλικά που πρόσφερε.

Από τα τελευταία σωζόμενα παραδείγματα της τοπικής παράδοσης, είναι ο ανακαινισμένος μύλος των Πετρωτών, ένα προ-βιομηχανικό κτίσμα που έχει μετατραπεί σε πολιτιστικό χώρο και συνεδριακό κέντρο. Στο κέντρο των Πετρωτών έχει στηθεί το άγαλμα του λιθοξόου, προς τιμήν των τεχνιτών της πέτρας του χωριού.

“Τα μαντένια” Τα Πετρωτά είναι φημισμένα για τα μαντένια τους – τα σκαμμένα λατομεία αποτελούν μια εμβληματική τοποθεσία εξόρυξης ζεόλυθου , αποτελώντας για χρόνια τον οικονομικό πνεύμονα του χωριού. Κάποια από αυτά χρονολογούνται στο 1909, ενώ σύμφωνα με την παράδοση, οι περισσότερες οικογένειες είχαν το δικό τους προσωπικό μαντένι.

Βορειοανατολικά της ορεινής πλευράς του Ισμάρου και πάνω από το χωριό Πετρωτά ,θα  δούμε τελετουργικές λαξεύσεις, μαρτυρίες της λατρείας προς τη Μεγάλη Μητέρα Θεά, Κυβέλη ή Δήμητρα, και δύο θρόνους, έναν της Μεγάλης Μητέρας και έναν του παρέδρου της, του θεού Διονύσου, του Άττι ή του Κάβειρου Καδμήλου.
Κατασκευαστικά προϊόντα του λατομείου ήταν κυρίως οι μυλόπετρες, αλλά και αγκωνάρια, γούρνες για πότισμα ζώων ή στεφάνες για το χείλος πηγαδιών.

Το υπουργείο τουρισμού, κάθε χρόνο, δίνει τεράστια κονδύλια σε ξένα κέντρα,για να γίνουν τουριστικά σποτάκια για διαφήμηση της χώρας μας

Σε αυτά δείχνουν πάντα στενά σοκάκια με γέροντες,κάποια νησιά μας [κυρίως την μύκονο],χταπόδια λιαστά,και τέλος την ακρόπολη.

Ουδέποτε έδειξαν τα ιαματικά μας λουτρά που είναι μοναδικά,, τα απολιθωμένα δάση μας,που υπάρχουν σε πολλά σημεία της χώρας,ούτε την ευρεία ιστορική περιοχή των πετρωτών με ιστορία χιλιετιών

Όλα αυτά θα αναδειχτούν μόνον από τον φορέα Ε.ΣΥ,και θα γίνουν παγκοσμίως γνωστά με όλους τους γνωστούς 

Εμενίδου Νανά